Hańba

Opis

Podczas wojny domowej dwoje muzyków chroni się na farmie na odosobnionej wyspie. Jan (Max von Sydow) i Ewa (Liv Ullman) kochają się, są apolityczni, na wyspie pomagają im sąsiedzi. Jan jest wrażliwy, wybuch wojny wywiera piętno na jego psychice. Niestety, wojna dociera także i tutaj: giną sąsiedzi, Jan i Ewa zostają aresztowani i oskarżeni o współpracę z rebeliantami. Wkrótce, zastraszeni, odzyskują wolność. Jan staje się gwałtowny. Oboje próbują uciec..

„Wojna była już obecna w „Milczeniu”, ale tylko jako dalekie tło (…). W „Hańbie” określa wszystko i wszystkich. Nie jest to wojna konkretna. Nie ma nazwy, nie wiadomo kim są ci, którzy dokonali inwazji, a kim ci, którzy wyzwalają nie nazwany kraj. Tym krajem może, ale nie musi być Szwecja (…). A więc Bergman i political fiction? (…) Chociaż to niekonkretna wojna, to bardzo konkretne są tu bombardowania, aresztowania, przesłuchania, deportacje, pożary i zniszczenia, a cały ten koszmar nie służy pokazaniu spustoszeń fizycznych, ale ma porządek metafizyczny. Jest krzywym zwierciadłem przystawionym do twarzy wrażliwych, normalnych i neutralnych politycznie ludzi, zwierciadłem zaprzeczającym ich godności, uczuciom, wzajemnemu porozumieniu, lojalności, wszelkim wartościom, po prostu – duszy” – pisze Maria Oleksiewicz w „Filmie” z 1986 roku.